António Guterres, sekretarz generalny ONZ, nazywa raport syntetyczny IPCC niczym innym jak „przewodnikiem przetrwania dla ludzkości”.
Znany jako Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu, czyli IPCC, raport został opublikowany w poniedziałek. Raport jest dokumentem końcowym szóstego raportu oceniającego IPCC. Został napisany przez tysiące naukowców z całego świata. I są oni zgodni: Każda tona CO₂, która nie jest produkowana w pierwszej kolejności, stanowi najlepszą ochronę klimatu i zmniejsza ekologiczne, społeczne i ekonomiczne skutki kryzysu klimatycznego. Odpowiedzią na kryzys klimatyczny jest szybka redukcja emisji, ochrona i odbudowa ekosystemów oraz sprawiedliwa globalnie transformacja energetyczna.
Jednak Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu uważa za bardzo prawdopodobne, że przed końcem tej dekady lub w następnej przekroczymy wzrost temperatury o 1,5°C w stosunku do czasów przedprzemysłowych. Już teraz ocieplenie wynosi od 1,09°C do 1,20°C.
Raport zawiera silne ostrzeżenie, że każdy wzrost globalnego ocieplenia, nawet niewielki, spowoduje zarówno uruchomienie, jak i wzmocnienie licznych i jednoczesnych zagrożeń. Ale daje też nadzieję. Jeśli teraz zajmiemy się kryzysem klimatycznym, możemy przynajmniej złagodzić jego konsekwencje. „Ten syntetyczny raport podkreśla pilną potrzebę podjęcia bardziej ambitnych działań i pokazuje, że jeśli będziemy działać teraz, nadal możemy zapewnić wszystkim możliwą do życia, zrównoważoną przyszłość” – powiedział Hoesung Lee, przewodniczący IPCC, podczas poniedziałkowej konferencji prasowej.
Wykres przedstawia zmiany temperatury powierzchni ziemi na świecie od 1900 roku i prognozy do 2100 roku, pokazując, jak klimat będzie się zmieniał w ciągu życia trzech reprezentatywnych pokoleń (urodzonych w 1950, 1980 i 2020 roku).
Grafika: IPCC Synthesis Report, str. 7.
Kluczową rolę odgrywają ekosystemy Ziemi, takie jak lasy. W kategorii „ziemia, woda i żywność” zachowanie naturalnych ekosystemów jest wymieniane jako element mający największy wpływ na łagodzenie kryzysu klimatycznego. Po magazynowaniu dwutlenku węgla w rolnictwie, przywracanie ekosystemów leśnych, lub przeciwnie – wylesianie, jest uważane za trzeci czynnik o największym wpływie. Lasy oferują ogromną szansę na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, ale także na dostosowanie się do skutków kryzysu klimatycznego.
Sprawozdanie podsumowujące IPCC podkreśla również, jak istotna jest współpraca z ludnością tubylczą i społecznościami lokalnymi w zakresie działań adaptacyjnych i łagodzących w lasach i innych ekosystemach. Uznanie ich praw i uwzględnienie ich perspektywy w procesach decyzyjnych ma cenny wpływ na powodzenie takich projektów.
Wykres przedstawia opcje dotyczące działań łagodzących i adaptacyjnych według ich potencjału w różnych systemach.
Grafika: IPCC Synthesis Report, str. 28
Dzięki swojemu holistycznemu, naukowemu podejściu do przywracania i ochrony ekosystemów leśnych, Plant-for-the-Planet wnosi istotny wkład w działania, do których wzywa Międzyrządowy Zespół ds:
W rezerwatach biosfery Balam-kú i Balam-kin na półwyspie Jukatan w Meksyku, dzięki umowie z Ministerstwem Środowiska, chronimy 520 000 hektarów naturalnego ekosystemu przed wyrębem. Wcześniej pracowało tam tylko dwóch rangersów i pięciu pracowników rządowych na obszarze leśnym dwukrotnie większym od Luksemburga.
Aby zwalczać niesprawiedliwość społeczną i angażować lokalną ludność, Plant-for-the-Planet zapewnia zatrudnienieaby w przyszłości mogli oni żyć z ochrony lasu, a tym samym klimatu, a nie z wyrębu.
Tam, gdzie doszło już do wylesienia, na przykład pod pastwiska dla bydła, przywracamy pierwotny las deszczowy – do lipca tego roku zasadzonych zostanie już 41 gatunków rodzimych drzew. Ponadto Plant-for-the-Planet zasadzi ponad 21,8 mln drzew, głównie na Półwyspie Jukatan i w Volcano Valley w Meksyku.
We współpracy z naukowcami i ekspertami, Plant-for-the-Planet utworzyła Park Badań nad Restytucją, poprzez który prowadzi działalność w zakresie badań i doradztwa w zakresie restytucji lasów. Ważnym punktem zainteresowania jest optymalizacja gęstości sadzenia sadzonek różnych gatunków, z uwzględnieniem różnych warunków glebowych. Na przykład, naukowcy* badają wykorzystanie roślin wiążących azot, aby zmaksymalizować wzrost bez zmniejszania bioróżnorodności lasu. Innym obszarem badań jest odbudowa mikrobiomu gleby leśnej w celu zwiększenia przeżywalności drzew.
Celem Parku Badań nad Restytucją Plant-for-the-Planet jest znalezienie długoterminowych rozwiązań w zakresie restytucji lasów, które wytrzymają wyzwania kryzysu klimatycznego i będą korzystne dla lokalnych społeczności.
W końcu raport syntetyczny IPCC po raz kolejny wzywa do zrozumienia kryzysu klimatycznego jako tego, czym jest: egzystencjalnym zagrożeniem dla nas, ludzi, które wciąż możemy łagodzić za pomocą ekosystemów leśnych, ale pierwszym i najważniejszym środkiem do jego rozwiązania jest i pozostaje natychmiastowe wycofanie paliw kopalnych.